AZİZ NESİN

(d. 1915 - ö. 1995)

Alt sayfalar:

Asıl adı Mehmet Nusret olan yazar 20 Aralık 1915 yılında İstanbul’da doğmuştur. Yazar Aziz Nesin takma adıyla eserler vermiştir. Mizah, kısa öykü, roman, şiir, tiyatro türlerinde birçok eserİ bulunmaktadır. Aziz Nesin, Unesco’nun yayınladığı Index Translationum adlı dünya çeviri bibliyografisine göre Türkçe eserler veren yazarlar arasında eserleri çeşitli yabancı dillere çevrilen dördüncü yazar olmaktadır.

Aziz Nesin doğum tarihi 20 Aralık 1915’tir. Yazar Heybeliada’da dünyaya gelmiştir. Arapçayı 5-6 yaşlarda Ali Galip Efendi’den öğrenmiştir. 8 yaşında iken hafız olmuştur. Babasının isteği üzerine Mahalle Mektebine sonrasında Kuleli Askeri Lisesi ve daha sonrasında da Kara Harp Okulundan mezun olmuştur. Teğmen rütbesi ile Askeri Fen Okulu’nu bitiren yazar çeşitli dergilerde şiir ve öykülerini yayımlatmıştır. Aziz Nesin eşi Vedia Hanım ile bu dönemde evlenmiştir. Aziz Nesin Vedia Nesin evliliklerinden iki çocuk dünyaya gelmiştir. Aziz Nesin çocukları Oya Nesin ve Ateş Nesin’dir.

2. Dünya Savaşı yıllarında iki yıl Trakya’da çadırlı ordugahta görev yapmıştır. Sonrasında Erzurum’a atanan yazar bir bomba kazasında yaralanmıştır. Çeşitli şehirlerde görevler yapmıştır. Üsteğmen rütbesinde iken görevini kötüye kullanma suçlamasıyla görevinden uzaklaştırılmıştır. Aziz Nesin oğlu Ateş Nesin, babasının köylülere ekmek dağıtmasının bahane olarak gösterilerek askerlikten atıldığını dile getirmiştir.

Görevinden uzaklaştırılan Aziz Nesin Nuriosmaniye’de bir bakkal dükkanı açmıştır. Karagöz ve Yedigün dergilerinde redaktörlük ve yazarlık yapmıştır. Tan gazetesinde yayımlanan köşe yazıları ile adını duyurmuştur. Bu dergiden sonra Vatan gazetesinde çalışmaya başlamıştır. Sabahattin Ali ile birlikte Marko Paşa isimli mizah dergisi çıkarmıştır. Bu dergi dönemin politikacılarının ve tiplemelerinin eleştirilmesi üzerine defalarca kapatılmıştır. Bu kapatmalara rağmen gazete faaliyetlerine devam etmiştir. Aziz Nesin’in “Nereye Gidiyoruz?” isimli yazısı nedeniyle 10 ay ağır hapis cezasına çarptırılmıştır. Bursa’ya sürgün edilen yazar, bu yıllarda yoksul günler geçirmiş ve eşinden ayrılmıştır.

Azizname isimli taşlamalarından oluşan eserini 1948 yılında çıkarmıştır. Yazara eserinden dolayı dava açılmıştır. 4 ay tutuklu kalan yazar dava sonrasında tutukluluğu devam etmese de Birleşik Krallık Prensesi II. Elizabeth, İran Şahı Rıza Pehlevi ve Mısır Kralı I. Faruk’un Ankara’daki elçilikleri aracılığıyla Türkiye Dışişleri Bakanlığı’na resmen başvurarak yazısında kendilerini aşağıladığı gerekçesiyle yazarın aleyhine dava açınca 6 ay hapis cezası almıştır.

Beyoğlu’nda bir ortak ile fotoğraf stüdyosu kurmuştur. Akbaba dergisinde takma adlar ile çeşitli öyküler yazmıştır. 1955 yılında İstanbul’daki ev ve dükkan yıkımı olaylarında solcularla birlikte tutuklanarak 9 ay hapis yatmıştır. Kemal Tahir ile birlikte 1956 yılında Düşün Yayınevi’ni kurmuşlardır. 1962 yılında Zübük mizah dergisini çıkarmıştır.

1972 yılında eşi Meral Çelen ile birlikte Nesin Vakfı’nı kurmuştur. Bu vakıf her yıl binlerce kimsesiz ve yoksul çocukların bakım ve eğitimini üstlenmiştir. Aziz Nesin, 1995 yılında İzmir’de hayata veda etmiştir.

Bağlantılı sayfalar:

Biraz Gelir Misiniz / Mateh (Tirat) / Sermet Çağan / Türk Tiyatrosu